چگونه توسط سیستم‌های کنترل تردد شناسایی می‌شویم؟

برخی از سیستم‌های کنترل تردد از جمله دستگاه‌های کنترل تردد و حضو ر و غیاب، درب‌های اتوماتیک، قفل و دستگیره دیجیتال، گیت‌های نفر رو و راهبندهای خودرو جهت تشخیص افراد و ابزار هویتی از فناوری‌های متنوعی استفاده می‌کنند که هر یک برای کاربردهای مخصوصی مناسب می‌باشند. در این مقاله به روش‌های تشخیص هویت توسط سیستم‌های کنترل تردد و موارد استفاده از هر یک از این سامانه‌ها می‌پردازیم.

رمز عبور (Password)

قدیمی‌ترین روش اعطای دسترسی سیستم‌ها به افراد، روش وارد کردن یک کلمه عبور اختصاصی (Password) توسط کاربر می‌باشد، که در واقع در این روش مکانیزم تشخیص هویت افراد بر پایه حافظه شخصی کاربر بنا نهاده شده است. رمزهای عبور در سیستم‌های کامپیوتری می‌توانند تمامی کاراکترهای قابل تایپ صفحه کلید را شامل شوند اما در برخی دستگاه‌هایی که با محدودیت فضا و تعداد کاراکتر مواجه هستیم رمزهای عبور عموما به اعدادی 4 رقمی خلاصه می‌شوند. الگوریتم دیگری در این روش، که با پیشرفت فناوری و به کار بردن خلاقیت به وجود آمده است، الگوی (Pattern) عبور است. الگوهای عبوری بیشتر در پلتفرم‌های لمسی مانند صفحه نمایش موبایل‌ها توسعه یافته‌اند مانند متصل کردن تعدادی نقطه با آرایشی خاص و یا وارد کردن ضربه با تعداد و مدلی از پیش تعیین شده.

تشخیص هویت مبتنی بر رمز عبور یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین روش‌های امنیتی محسوب می‌شود که امکان اشتباه سیستم در آن صفر بوده و البته امکان نفوذ به آن نیز تا حد زیادی بالاست؛ با این حال وجود این قابلیت ساده در کنار سایر مکانیسم‌های تشخیص هویت می‌تواند مکمل خوبی باشد. برخی از دستگاه‌های دسترسی کنترل و یا قفل و دستگیره های دیجیتال درب آپارتمان مجهز به سیستم امنیتی رمز عبور هستند.

کارت‌های هوشمند

یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که کاربران در سیستم‌های امنیتی مبتنی بر رمز عبور با آن مواجه بودند، فراموشی آن بود! به خصوص در سیستم‌هایی که امکان بازیابی کلمه عبور را به کاربر نمی‌داد. بنابراین نیاز به همراه داشتن ابزاری هویتی که بتواند نماینده یک کد اختصاصی برای آن کاربر باشد منجر به طراحی کارت‌های هوشمند شد. امروزه بسیاری از سیستم‌های کنترل تردد مجهز به یک نوع دستگاه کار‌ت‌خوان می‌باشند که عبور و مرور و اجازه دسترسی را برای کاربران تسهیل می‌نماید.

کارت‌های هوشمند احراز هویت انواع مختلفی دارند؛ کارت‌های هوشمند تماسی، که از قوی‌ترین متدهای احراز هویت محسوب می‌شوند، از یک ریزتراشه حاوی اطلاعات هویتی کاربر استفاده می‌کنند و توسط دستگاه‌های کارت‌خوان مخصوص کدگشایی می‌شوند. این نوع کارت‌ها از حافظه نسبتا بالایی برخوردارند و به دلیل برخوداری از مدار مجتمع (IC) قابلیت انجام عملیات پیچیده‌تری در دستگاه نیز دارند؛ مانند کارت‌های هوشمند سوخت.

با پیشرفت تکنولوژی امکان ذخیره‌سازی لایه‌های اطلاعاتی بر روی یک نوار مغناطیسی از طریق تغییر خاصیت مغناطیسی ذرات آهن فراهم شد. این کارت‌ها از نظر امنیتی و حافظه نسبت به دسته قبل پایین‌ترند اما به صورت فراگیر در طراحی کارت‌های بانکی و هم‌چنین کارت‌های مربوط به قفل و دستگیره‌های دیجیتالی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اطلاعات از روی کارت‌های مغناطیسی قابل سرقت می‌باشند لذا باید در حفظ این نوع کارت‌ها دقت بسیار شود.

دسته سوم کارت‌های هوشمند غیر تماسی یا کارت‌های RFID هستند. واژه RFID که مخفف Radio Frequency Identification می‌باشد، از تکنولوژی القا امواج رادیویی توسط تگ‌های RFID استفاده می‌کند. اطلاعات در این نوع کارت‌ها به راحتی به روز رسانی شده و بدون نیاز به داخل کردن کارت در دستگاه، سریعاً عمل پردازش روی آن انجام می‌گیرد. متناسب با برنامه‌ریزی که برای کارت‌های RFID می‌شود، دستگاه‌های کارت‌خوان قادر به شناسایی هویت فرد و یا سایر اطلاعات مربوطه می‌باشد. این روش سریع‌ترین متد تشخیص هویت است و در مکان‌های پر رفت‌و‌آمد و عمومی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیت‌های نفر رو در متروها، راهبندهای خودرو، برخی از درب‌بازکن‌ها و قفل‌های الکترونیکی پیشرفته و هم‌چنین دستگاه‌های حضور و غیاب از کارت‌خوان‌های RFID جهت عبور و مرور سریع‌تر و آسان‌تر استفاده می‌کنند.

روش‌های بیومتریک

بدون شک سیستم‌های امنیتی مبتنی بر روش‌های بیومتریک (زیست‌سنجی) یکی از امن‌ترین روش‌های کنترل تردد بوده که مشکل فراموشی رمز عبور و یا گم کردن کارت را نیز به کلی حل می‌کند. اساس کار سیستم‌های بیومتریک بر پایه مشخصه‌های ثابت و منحصر به‌فرد زیستی کاربر می‌باشد که وی را از سایرین مشخص می‌کند. دو پارامتر کلی در روش تشخیص هویت از طریق زیست‌سنجی وجود دارد: 1) پارامترهای فیزیکی فرد (مانند ساختار اثر انگشت، شبکیه و عنبیه چشم، چهره، دست) 2) پارامترهای رفتاری (امضا، شدت ضربه بر صفحه، صدا، نحوه راه رفتن و..)

به طور کلی سیستم‌های امنیتی مبتنی بر روش‌های بیومتریک با سرعت کمتری نسبت به کارت‌ها و یا رمزهای عبور عمل می‌کنند و هم‌چنین درصد خطا در آن‌ها به نسبت بالاتر است، به همین علت هزینه‌های بیشتری جهت ارتقای هوش مصنوعی در این دستگاه لازم است پرداخت شود.

شناسایی از طریق اثر انگشت

شیارهای آفریده شده روی سر انگشتان هر یک از ما منحصر به‌فرد است و ما همواره می‌توانسیتم با بررسی آثار به جا مانده از انگشتان افراد روی اشیاء به هویت آن‌ها پی ببریم. امروزه نیز استفاده از سیستم‌هایی که با اسکن اثر انگشت هویت افراد را تایید می‌کنند بسیار فراگیر شده است. کاربر انگشت خود را در یک سطح شیشه‌ای مجهز به سنسور قرار داده و اسکنر شروع به کار می‌کند. سه متد کلی برای این عمل وجود دارد؛ سنسور نوری، سنسور خازنی، سنسور آلتراسونید. پس از اسکن و پردازش نهایی، طرح اثر انگشت کاربر در قالب اطلاعات دیجیتالی درآمده و در سیستم ذخیره می‌شود که برای بارهای بعد قابل فراخوانی و مقایسه باشد. این روش کنترل تردد به صرفه‌تر و از ضریب اطمینان بالاتری نسبت به سایر متدهای همین شاخه برخوردار بوده و اغلب دستگاه‌های کنترل تردد و دسترسی و هم‌چنین دستگاه‌های حضور و غیاب در اداره‌ها و سازمان‌ها مجهز به این روش امنیتی می‌باشند.

سیستم تشخیص عنبیه و شبکیه چشم

عنبیه به قسمت رنگی چشم گفته می‌شود که ماهیچه‌ای دایره‌ای شکل متشکل از خطوط، حفره‌ها و شیارهاست که از بدو تولد تا مرگ تغییر چندانی نمی‌یابد. شبکیه چشم نیز در انتهای کره چشم قرار داشته که شامل مویرگ‌های خونی با شکل‌های ثابت و منحصر به‌فرد می‌باشد. عنبیه و شبکیه چشم هر فرد با دیگری متفاوت است که می‌توان از این امر در تشخیص افراد بهره جست. در متد تشخیص هویت از این روش‌ها می‌توان از یک دوربین مادون‌قرمز که مجهز به سنسور نوری CCD باشد استفاده کرد و داده‌های پردازش شده را در قالب اطلاعات دیجیتال ذخیره نمود. این روش در سیستم‌های فوق امنیتی کنترل تردد به کار برده می‌شود که به علت طولانی‌تر شدن زمان پردازش برای مکان‌های شلوغ توصیه نمی‌گردد.

سیستم تشخیص چهره

تشخیص فرم هندسی چهره از طریق تخمین فاصله بین اجزای صورت، نیاز به یک هوش مصنوعی نسبتا قوی دارد که بتواند چهره کاربران را از هم تشخیص بدهد، لذا استفاده از سیستم‌های تشخیص چهره، به علت بالا بودن احتمال خطا و طولانی بودن زمان پردازش، در مکان‌های امنیتی که کاربران کمتری دارد توصیه می‌گردد. از این متد در دستگاه‌های دسترسی کنترل و حضور و غیاب استفاده می‌گردد.

نمودار حرارتی چهره

این روش بسیار مطمئن می‌باشد زیرا نمودار حرارتی گرفته شده از صورت هر فرد، حتی در دوقلوها نیز، کاملا منحصر به‌فرد بوده و حتی در صورت بروز تغییرات، از اصلاح ساده صورت گرفته تا عمل‌های جراحی پلاستیک، تاثیری در این نمودار ایجاد نمی‌کند. در این روش از دوربین‌های مادون‌قرمز استفاده می‌کنند. از این متد نیز می‌توان در دستگاه‌های کنترل دسترسی فوق امنیتی استفاده کرد.

پارامترهای رفتاری

شناسایی از روی پارامترهای رفتاری فرد، به دلیل این‌که بسته به زمان مستعد تغییرات هستند، از روش‌های مطمئن تشخیص هویت به کار نمی‌روند و اغلب به منظور مورد تایید قرار گرفتن نیاز به چندین بار تکرار دارند. از این روش در اعطای دسترسی به کاربری مشخص و هنگامی که مساله سرعت در پروسه تشخیص هویت مطرح نباشد استفاده می‌گردد.