خانه هوشمند از گذشته تا آینده
در چند سال گذشته فناوری به شکل بیسابقهای به زندگی ما وارد شده و در گوشه و کنار خانههای ما رسوخ کرده است. پدیدهای که شاید در زمانهای دور در قالب سرگرمی به آن نگاه میکردیم، امروزه در قالب گوشیهای هوشمند، تلویزیونهای هوشمند و حتا ساعتهای هوشمند در گوشه و کنار زندگی ما یک نقش کلیدی را عهدهدار شده است. اما سوال مهم این است که فناوری چه بر سر خانههای ما آورده است؟ خانههای هوشمند دسترسی به چه امکاناتی را فراهم آورده اند؟ فاصله ما تا رسیدن به یک خانه هوشمند ایدهآل و البته رویایی چه قدر است؟ به نظر میرسد این فاصله زیاد نیست.
شاید از شنیدن این حرف کمی تعجب کنید که فناوری هوشمند از مدتها قبل در اختیار مردم قرار گرفته بود. مکانیزم کنترل از راه دوری که به شما اجازه میداد از طریق یک برنامه نصب شده روی گوشی همراه، پکیج مرکزی گرمایشی خانه خود را حتی زمانی که در خانه حضور ندارید تنظیم کنید، یکی از بارزترین مثالهای عینی بهکارگیری فناوریهای هوشمند است. اما اجازه دهید در این مقاله به صورت خیلی کوتاه به خانههای هوشمند آینده (نه چندان دور) و نوع فناوریهایی که در این خانهها مورد استفاده قرار خواهد گرفت و بدون شک در چند سال آینده به شکل چشمگیری مورد استفاده قرار خواهد گرفت نگاهی داشته باشیم.
به کارگیری فناوریهای هوشمند قدمتی بیش از شصت سال دارد
در حالی که امروزه به وفور درباره فناوریهای هوشمند میشنویم، اما واقعیت این است که این فناوری از مدتها پیش مورد استفاده قرار میگرفت. هر چند شکل بهکارگیری آن نسبت به امروز متفاوت بود، اما به این نکته توجه داشته باشید که اولین بار در دهه 60 میلادی از چراغها، دستگاههای الکترونیکی و سامانههای گرمایشی استفاده شد که از راه دور کنترل میشدند. اولین ماشین اتوماسیون منزل به نام ECHO IV در سال 1966 اختراع گردید. اکو این توانایی را داشت تا درجه حرارت و وسایل خانه را کنترل کرده و همچنین فهرستی از ملزومات خانه را چاپ کند. عدم کارایی در حد مطلوب و اندازه بزرگ آن باعث شد تا این اختراع هیچگاه در قالب یک محصول تجاری به بازار عرضه نشود. شرکت پیکوالکترونیکس در دهه 70 میلادی موفق شد سامانه X10 را ابداع کند. سامانهای که قادر بود وسایل خانه را به یکدیگر متصل کند. در سال 1984 میلادی انجمن ملی تولیدکنندگان وسایل خانگی (NAHB) از عبارت Smart House استفاده کرد. این سازمان با هدف ایجاد انگیزه در بخش املاک به منظور بهکارگیری فناوری در حوزه ساخت و ساز این واژه را ابداع کرد.
گوشیهای هوشمند باعث ایجاد تحول شدند
از زمانی که گوشیهای هوشمند به شکل گستردهای مورد استفاده قرار گرفتند و فناوری این توانایی را به دست آورد تا گوشیهای هوشمند را به دستگاههای درون منازل متصل کند، مردم به شکل ملموسی با واژه خانه هوشمند آشنا شدند. در سال 2014 میلادی نزدیک به صد میلیون خانه از فناوریهای هوشمند استفاده کردند.
مردم به دنبال چه فناوری هوشمندانهای در خانههایشان هستند؟
نظرسنجی که چندی پیش از سوی موسسه ThroughTek انجام شد، نشان میدهد نزدیک به 72 درصد از مردم به دنبال آن هستند تا به منظور کنترل خودکار دمای خانه از فناوریهای هوشمند استفاده کنند. همچنین نزدیک به 68 درصد از مردم به دنبال یک کنترل چند کارهای هستند که با استفاده از آن بتوانند وسایل منزل خود را کنترل کنند.
65 درصد از مردم به دنبال سامانههای نظارتی همچون دوربینهای نظارتی و همچنین لامپهای روشنایی خودکاری هستند که در فضای بیرون از خانه قرار مستقر شوند. 71 درصد از مردم به دنبال دربهایی هستند که امکان باز کردن و قفل کردن آنها از راه دور امکانپذیر باشد. در نهایت نزدیک به 91 درصد از مردم به این حقیقت اذعان داشتهاند که انگیزه اصلی آنها از خرید سامانههای هوشمند این است که امنیت محیط زندگی خود را بهبود بخشند.
چه عاملی مانع پیشرفت سریع و همهگیر خانههای هوشمند شده است؟
در حالی که هم به لحاظ تئوری و هم به لحاظ عملی فناوری خانه هوشمند کارکردها و قابلیتهای متعددی را به ارمغان میآورد، اما وجود یکسری موانع مانع از فراگیر شدن گسترده این فناوری شده است. از جمله این موانع به وجود تنوع بیش از اندازه محصولات و برندها، عدم وجود استانداردی که بتواند ارتباط میان محصولات مختلف را امکانپذیر سازد، دانش کم مالکان خانهها، عدم وجود اطمینان از امنیت محصولات و افشای اطلاعات شخصی، احتمال بروز خطا، عدم اطمینان نسبت به کارکرد صحیح دستگاه و به وجود آمدن استرس و در نهایت نگرانی از بابت افزایش هزینهها باعث شده است تا این فناوری به شکل چشمگیری مورد توجه قرار نگیرد.
خانههای هوشمند به چه شکلی باعث بهبود آسایش و افزایش سطح رفاه خواهند شد؟
آمارها اعلام میدارند که تا سال 2020 بیش از 50 میلیارد دستگاه همراه، پوشیدنی و همچنین دستگاههایی که در خانه مورد استفاده قرار میگیرند به اینترنت متصل خواهند شد. خانههای هوشمند تا چند سال آینده به ما اجازه میدهند دستگاههای طبخ غذا را از راه دور روشن یا خاموش کرده، در مورد رطوبت هوا، نشتی آب و هرگونه حالت مشکوکی اطلاع پیدا کرده، بدون آنکه به حرکت فیزیکی نیازی داشته باشیم تنها از طریق صدا نور محیطی را کنترل کرده و به موسیقی دلخواه خود گوش فرا دهیم، اتاقهای هوشمندی داشته باشیم که سلائق یک فرد را پیشبینی میکنند، پکیجهای برودتی را از راه دور و خارج از منزل کنترل کنیم، لامپهای هوشمندی در اختیار داشته باشیم که در طول روز یا شب میزان نوردهی و حتی رنگ آنها قابل کنترل باشد، مکانیزم آبیاری هوشمندی در اختیار داشته باشیم که بر اساس میزان رطوبت خاک و پیشبینی اوضاع جوی فرآیند آبرسانی را انجام دهد، سامانههای نظارتی صوتی در اختیار داشته باشیم که هرگونه صدای مشکوک و ناآشنایی را شناسایی کرده و پیغام هشداری ارسال کند، دربهای هوشمندی در اختیار داشته باشیم که به محض خروج قفل شده و با نزدیک شدن به طور خودکار باز شوند و همچنین امکان تنظیم حالت چشمی آنها برای ورود مهمانان قابل کنترل باشد و… مواردی که به آنها اشاره گردید تنها بخشی از قابلیتهای خانههای هوشمند است. هر چند تعدادی از این ویژگیها امروز به شکل ملموسی در اختیار ما قرار دارند اما تا چند سال آینده این امکانات در کنار یکسری ویژگیهای دیگر به وفور در دسترس همگان قرار خواهد گرفت.