مناسب سازی خانه ها برای سالمندان

در یک دهه اخیر جمعیت جهانی روبه پیری حرکت کرده است، از همین رو بسیاری از کشورها و سازمان‌های جهانی درحال اندیشیدن و اجرای تمهیداتی هستند که خیل جمعیت سالخورده‌ای که تا دو دهه آتی ظهور می‌یابند دغدغه‌ای برای مسکن نداشته باشند و در مکان زندگی خود از بالاترین ایمنی و رفاه با توجه به شرایط نامساعد جسمانی برخوردار باشند.

امروز بیش از هر زمان دیگری در گذشته، امید به زندگی مردم جهان برای زندگی پس از ۶۰ سال افزایش یافته است. تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، جمعیت سالخورده جهان که بالاتر از ۶۰ سال سن دارند به دو میلیارد نفر برسد، این درحالی است که این رقم در سال ۲۰۱۶ برابر با ۹۰۰میلیون نفر بوده است. از سوی دیگر افزایش دسترسی افراد به خدمات پزشکی مناسب و کاهش نرخ تولد، موجب شتاب هرچه بیشتر پیر شدن جمعیت جهان ظرف چند دهه آتی خواهند شد. از میان چالش‌های بسیاری که به‌واسطه‌ پیر شدن جمعیت یک کشور ایجاد خواهد شد، در چند سال اخیر موضوع ساخت مسکن مناسب برای سالخوردگان از اهمیت بالایی نزد نهاد‌های قانونگذاری و دولت‌های کشورهای مختلف جهان برخوردار شده است.

سالمندان به‌واسطه آنکه اغلب از بیماری‌های گوناگون و ناتوانایی‌های جسمی و روانی رنج می‌برند ممکن است زندگی در مسکن‌های معمولی را بسیار دشوار بدانند و به دلیل موانعی که در ساخت این‌گونه مسکن‌ها وجود دارد، نتوانند به‌طور طبیعی به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. تا سال ۱۴۰۰، از هر ۱۰ نفر ایرانی، یک نفر سالمند خواهد شد. این وضعیت نیازمند پنج تغییر فوری در معماری داخلی و بیرونی خانه‌ها و ساختمان‌های مسکونی است. «نصب تجهیزات هوشمند برای تاسیسات و روشنایی»، «دیوارهای کم و ورودی‌های عریض»، «کف پوش‌های ضدضربه»، «پنجره‌های زیاد» و «ورودی‌های بدون شیب و مناسب تردد تجهیزات مناسب حمل و نقل سالمندان» از جمله تغییرات فوری برای پاسخ به تامین مسکن مناسب سالمندان طی دو سال آتی است.

نشریه معماری (ای دی) آمریکا در گزارشی به بررسی برخی از راهکارهایی که می‌توان با استفاده از آنها در ساخت مسکن، زندگی سالمندان را تسهیل کرد پرداخته و می‌نویسد: یکی از موارد مهم برای آسودگی گشودن درب‌ها توسط سالمندان می‌تواند استفاده از دستگیره‌های اهرمی به جای دستگیره‌های پیچی باشد. همچنین می‌توان از کلید‌های برق لمسی یا مجهز به سنسور حرکتی در دیوارها استفاده کرد. به علاوه استفاده از پنجره‌هایی که به‌طور مورب باز می‌شوند می‌تواند کار را برای این افراد ساده‌تر کند. همچنین می‌توان به بهترین نحو از پیشرفت‌هایی که در حوزه فناوری رخ داده است برای تسهیل زندگی سالمندان بهره جست.

سیستم‌هایی نظیر قفل درب اصلی، روشنایی و ترموستات‌ها که می‌توانند توسط یک تلفن هوشمند و از راه دور کنترل شوند. با این حال زمانی که استفاده از چنین گزینه‌هایی مطرح می‌شوند باید برخی از ملاحظات را مدنظر قرار داد که از جمله می‌توان به میزان ریسک‌های ایمنی، هزینه‌های نگه‌داری و تعمیرات و اینکه آیا می‌توان آنها را از طریق ابزارهای هوشمندی نظیر تبلت‌ها که دارای صفحه نمایشگر بزرگتری هستند کنترل کرد، چراکه برای اغلب افراد مسن تشخیص موارد درج شده در صفحه نمایشگر تلفن‌های همراه امری دشوار است.